Błażejowice Dolne
Błażejowice Dolne położone są na północny zachód od Mochowa, wzdłuż lokalnej drogi z Mochowa do Kujaw i Białej. Wieś zbudowana została na skłonie poziomu denudacyjnego (200-202 m npm.), przechodzącego w równinę zalewową Osobłogi (182-184 m npm.).
Podobnie jak w sąsiednich wioskach również w Błażejowicach znajdują się stanowiska archeologiczne kultury łużyckiej z epoki brązu.
Nazwa wsi pochodzi od imienia Błażej. Pierwsze wzmianki historyczne pochodzą z 1460 r. (Blazeiowitz). Wskutek procesu depopulacji wiele budynków jest niezamieszkałych i popada w ruinę.
We wsi zachowały się trzy kapliczki. Na szczególną uwagę zasługuje kapliczka-dzwonnica z przełomu XVIII i XIX wieku. W jej górnej kondygnacji znajduje się wnęka z barokową rzeźbą św. Jana Nepomucena, zaś wewnątrz kaplicy - płaskorzeźba św. Grzegorza oraz rzeźba anioła. Na uwagę zasługuje również krzyż z tablicą i dwujęzycznym napisem „Wasze życie” - „Euer Leben”, upamiętniającą ofiary II wojny światowej.
W 1987 r. wieś liczyła 210 mieszkańców, obecnie tylko 140.
Dzierżysławice
Wieś położona jest w dnie doliny Osobłogi, na południowy zachód od Mochowa i Głogówka. Zabudowania wsi usytuowane są po obu stronach asfaltowej drogi łączącej te miejscowości z Racławicami Śląskimi, na wąskim pasie równiny nadzalewowej Osobłogi, w wys. 195-197 m npm , u podnóża skłonu Wysoczyzny Głubczyckiej. Równina ta oddzielona jest krawędzią 4-6 m. wysoką od zalewowej równiny Osobłogi, o urozmaiconej powierzchni i wysokości 189-191,5 m npm. Koryto rzeki wcięte jest 2-3 m w powierzchnię równiny zalewowej. W płn. części wsi zachowane jest nieczynne starorzecze. Liczne deniwelacje – pozostałości aktywności rzeki podczas katastrofalnych powodzi są przekształcone wskutek działalności rolniczej. W południowej części Dzierżysławic nad Młynówką (190-191,5 m npm.) położony jest przysiółek Kolonia.
Nazwa miejscowości pochodzi od słów: dzierżyć słowo, dotrzymywać słowa. Podania ludowe barwnie opisują historię sprzed setek lat, kiedy to mieszkańcy wsi szczycili się tym, że byli słowni i szlachetni - dzierżyli sławę i dotrzymywali słowa.
Osadnictwo w rejonie Dzierżysławic sięga okresu neolitycznego, o czym świadczą znaleziska z tego okresu na okolicznych polach, liczne są też pozostałości z epoki brązu. Podczas prac archeologicznych odkryto m.in. cmentarzysko ciałopalne.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1321 r., a o jej sołtysie z dnia 20 lipca 1390r., kiedy to książę Władysław Opolczyk, pod karą klątwy kościelnej, którą miał rzucić biskup wrocławski, nakazał mu regularne płacenie grzywny w dwóch ratach.
W centrum wsi znajduje się zabytkowa kapliczka z dzwonnicą, wzniesiona około 1750 r., najprawdopodobniej w miejscu wcześniej istniejącego tu kościoła.
Od 1857 r. aktywnie działa we wsi orkiestra dęta, której występy uświetniały ważne wydarzenia regionalne oraz o zasięgu ogólnokrajowym, zwłaszcza w czasie pobytu Jana Pawła II - w Częstochowie (15.06.1979 r.) oraz na Górze św. Anny (21.06.1983 r.).
Aktualnie Dzierżysławice liczą 332 mieszkańców.
Leśnik
Wieś Leśnik leży jest na zachód od Głogówka i na północ od Mochowa. Lokalnymi drogami połączona jest bezpośrednio z Mochowem, Błażejowicami oraz Kierpieniem.
Wieś usytuowana została w środku 2 km szerokiego dna doliny Osobłogi, kiedyś całkowicie zalesionego, na wysokości ok. 183 m npm. Jest to równina zalewowa, od strony zachodniej w kierunku Błażejowic Dolnych nadbudowana osadami proluwialnymi, zmytymi ze stoków. Koryto rzeki Osobłogi, częściowo uregulowane, jeszcze na wysokości Mochowa rozdziela sie na dwa ramiona. Ramieniem zachodnim biegnie granica pomiędzy Leśnikiem i Głogówkiem. Koryto jest wcięte ok. 3,5 m. w równinę zalewową, wały przeciwpowodziowe na terenie wsi wznoszą się ponad równinę ok. 1-3 m.
Układ wsi jest nieregularny i nawiązuje do topografii równiny zalewowej, przebiegu starorzeczy, krawędzi oraz wałów ochronnych. Nazwa „Leśnik” związana jest z położeniem osady w przeszłości w środku lasu. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z roku 1217, nazywana była wtedy „Leznie”. W roku 1388 książę Władysław Opolczyk osiedlił w pobliskim Mochowie paulinów i wówczas podarował im wieś o nazwie Leśnik. Osadnictwo w tym miejscu sięga jednak znacznie wcześniejszych czasów - na terenie wsi zachowały się bowiem ślady osadnictwa celtyckiego.
Do roku 1900 działała tu gorzelnia, a do 1904 r. funkcjonował młyn wodny, który został uszkodzony podczas katastrofalnej powodzi w 1903 r. Aktualnie ludność Leśnika zajmuje się głównie gospodarką rolno-hodowlaną.
We wsi zachowały się dwie kapliczki, jedna poświęcona św. Urbanowi, druga zaś postawiona została na pamiątkę wygaśnięcia zarazy jaka nawiedziła wieś w roku 1649. Stoją tu także 4 krzyże z lat: 1899, 1906, 1913r, oraz z roku 1954.
Leśnik liczy obecnie 92 mieszkańców.
Mochów
Wieś Mochów położona jest na zachód od Głogówka, w dolinie Osobłogi, której koryto jest granicą obu miejscowości. Na południowym krańcu wsi leży kościół parafialny i klasztor OO. Paulinów. Biegnąca od nich droga na przestrzeni 2,25 km tworzy główną oś osadniczą o przebiegu południkowym. W części południowej przecięta jest prostopadłą do niej drogą powiatową Głogówek – Prudnik, która stanowi drugorzędną oś osadniczą. Na przecięciu obu osi ukształtował się trójkątny plac, przez mieszkańców popularnie nazywany „rynkiem”. Od placu w kierunku południowo-zachodnim odchodzi lokalna droga do Dzierżysławic i Racławic Śląskich.
Według tradycji nazwa wsi pochodzi od drewnianych schowków, które okoliczna ludność budowała na podmokłościach i bagnach w dnie Osobłogi, w średniowieczu - podczas najazdów tatarskich. Z połączenia słów mom i chów powstała nazwa Mochów.
Zabudowania Mochowa usytuowane są w dnie doliny - na równinie zalewowej Osobłogi. Równina ta leży w wysokości 185-188 m npm. Rozcięta jest 2-3 metrowej głębokości rynną erozyjną, której dnem biegnie koryto rzeki. Bezwzględna wysokość koryta w południowej części wynosi 187,5 m i zmniejsza się do 183 m npm. w części północnej biegu rzeki. Zabudowania wsi położone są po zachodniej stronie równiny zalewowej, do kilku metrów nadbudowanej osadami proluwialnymi (187-190 m npm.), zmytymi ze stoków. Procesy erozyjne podczas wielkich powodzi w dolinie Osobłogi oraz denudacja na stokach, dostarczająca materiału zmytego aż do dna doliny, powodując powstanie nawet kilkumetrowych deniwelacji i dość urozmaiconej konfiguracji tego dna, co sprawia, że poszczególne części Mochowa w niejednakowym stopniu i z różną częstotliwością narażone są na zalewanie, czy podtapianie podczas największych powodzi. Wynika stąd konieczność budowania wałów ochronnych i roztropnego regulowania biegu rzeki.
Klasztor w Mochowie był drugą fundacją księcia Władysława Opolczyka po Jasnej Górze na ziemiach polskich. Z dokumentu fundacyjnego z roku 1388, dotyczącym założenia klasztoru pw. Trójcy Św. wynika, że książę Opolczyk oddał paulinom równinę nad rzeką Osobłogą, zwaną „łąkami Maryi Panny”. W XIII w. na terenie dzisiejszego klasztoru istniała drewniana kaplica, na miejscu której paulini wybudowali, również drewniany, klasztor i kościół. W roku 1428 paulińscy zakonnicy zginęli z rąk husytów, a klasztor i kościół zostały spalone. Obecne zabudowania klasztorne pochodzą z XVII w., a kościół - z I-szej połowy XVIII w. W latach 1910-1911 kościół został przebudowany.
W czasie potopu szwedzkiego do Mochowa przewieziono z Częstochowy cudowny obraz Matki Boskiej, Po raz drugi Obraz Jasnogórski znalazł schronienie w Mochowie w 1705r., gdy do Częstochowy zbliżał się ze swoją armią szwedzki generał Stromberg. Po roku 1813, czyli po kasacie majątków kościelnych przez państwo pruskie, paulini opuścili klasztor. W roku 1844 Oppersdorffowie wykupili klasztor i kościół i sprowadzili siostry boromeuszki, które urządziły tu szpital i prowadziły dzieła charytatywne. 12 IX 1844 r. powołana też została do życia parafia w Mochowie. Siostry Boromeuszki przebywały w Mochowie do roku 2000. W roku 1972 powrócili do Mochowa paulini i przejęli parafię, zaś w roku 2001 odzyskali klasztor.
Na szczególną uwagę zasługuje kapliczka - dzwonnica z I połowy XIX wieku oraz zegar słoneczny znajdujący się na prywatnym budynku mieszkalnym. W Mochowie znajduje się neolityczne stanowisko archeologiczne (4500-1800 l. p.n.e.).
Obecnie wieś liczy 327 mieszkańców.