LITURGICZNA SŁUŻBA OŁTARZA - MINISTRANCI, MINISTRANTKI
Ministrant lub minister (łac. ministro, -are; -avi; -atum - służyć, posługiwać, pomagać) – w Kościele katolickim: osoba posługująca przy celebracji Mszy oraz przy sprawowaniu pozostałych sakramentów i sakramentaliów (np. błogosławieństwa, pogrzeby, oraz nabożeństw). Ministranci są wiernymi świeckimi. Po okresie próbnym są uroczyście przyjmowani do grona Służby Liturgicznej poprzez błogosławieństwo do tej funkcji.
Stroje ministrantów są różnorodne, lecz powinny być zatwierdzone przez biskupa. Wzorem, przewidzianym przez księgi liturgiczne jest alba, lub komża włożona na sutanelę.
Ministrantki w Polsce
W Polsce od 1994 funkcje ministrantów mogą pełnić również kobiety, jeśli w danej diecezji zezwolił na to ordynariusz. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała 15 marca 1994 List ogólny do przewodniczących Konferencji Biskupów na temat posługi świeckich w liturgii, zgodnie z którym poszczególni biskupi mogą w swoich diecezjach zezwolić na posługę przy ołtarzu także kobietom. Warunkiem takiego zezwolenia są "prawdziwe potrzeby parafii i dobro wiernych".
Modlitwy ministrantów
Modlitwa ministranta przed Mszą Świętą
Oto za chwilę, przystąpię do Ołtarza Bożego, do Boga, który rozwesela młodość moją. Do świętej przystępuję służby. Chcę ją dobrze pełnić. Proszę Cię, Panie Jezu, o łaskę skupienia, by myśli moje były przy Tobie, by oczy moje były zwrócone na ołtarz, a serce moje oddane tylko Tobie. Amen.
K.: Wspomożenie nasze w imieniu Pana.M.: Który stworzył niebo i ziemię.
Modlitwa ministranta po Mszy Świętej
K.: Błogosławmy Panu.M.: Bogu niech będą dzięki.
Boże, którego dobroć powołała mnie do Twojej służby, spraw, bym uświęcony uczestnictwem w Twych tajemnicach, przez dzień dzisiejszy i całe me życie szedł tylko drogą zbawienia. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Modlitwa przed przyjęciem do grona ministrantów
Dziękując Chrystusowi Panu za łaskę powołania ministranckiego, przyrzekam święte czynności ministranta wypełniać pobożnie, gorliwie i radośnie na chwałę Bożą i dla dobra wspólnoty parafialnej. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Hymn ministrantów
Króluj nam, Chryste, zawsze i wszędzie. To nasze rycerskie hasło. Ono nas zawsze prowadzić będzie I świecić jak słońce jasno. Naprzód przebojem, młodzi rycerze, Do walki z grzechem swej duszy. Wodzem nam Jezus w Hostii ukryty. Z Nim w bój nasz zastęp wyruszy. Pójdziemy naprzód, naprzód radośnie, Podnosząc w górę swe czoła. Przed nami życie rozkwita w wiośnie. Odważnie, bo Jezus woła.
Patroni ministrantów
- Święty Dominik Savio
- Święty Tarsycjusz
- Święty Jan Berchmans
- Święty Alojzy Gonzaga
- Święty Stanisław Kostka
Św. Dominik Savio urodził się w 1842 r. we Włoszech. W wieku 12 lat został przyjęty przez św. ks. Jana Bosko do Oratorium. W 1856 r. wraz z kilkoma przyjaciółmi założył Towarzystwo Niepokalanej – grupę chłopców zaangażowanych w młodzieńczy apostolat dobrego przykładu. Umarł w 1857 r. w wieku 15 lat. W 1954 r. papież Pius XII ogłosił go świętym.
Stopnie formacji ministranckiej
Istnieje kilkanaście stopni formacji ministranckich. Każda formacja posiada swoje specyficzne i charakterystyczne funkcje. Oczywiście, ministrant może wykonywać zadania przewidziane dla stopni niższych, oraz, gdy nabył już stosowne umiejętności, te przewidziane dla stopni wyższych.
Lektorzy
Lektorzy są ustanowieni do wykonywania czytań Pisma Świętego z wyjątkiem Ewangelii. Mogą podawać intencje modlitwy powszechnej, wykonać psalm miedzy czytaniami, gdy nie ma psałterzysty. Lektorzy mają własną funkcje w czasie sprawowania Eucharystii i powinni ja spełniać osobiście, choćby byli obecni duchowni.Podstawowym strojem lektora jest alba, lub inny wyróżniający strój, zgodnie ze zwyczajem miejscowym. Przez strój lektor wyróżnia się spośród pozostałych ministrantów przy ołtarzu.Lektor poza wymienionymi wyżej, podstawowymi obowiązkami, może spełniać ze względu na swa formację i wiedzę, różnorakie funkcje w zgromadzeniach liturgicznych. Wszystko jest uzależnione od potrzeb duszpasterskich według zwyczajów miejscowych. Można w parafii stworzyć zespół uroczystej asysty liturgicznej, lektorzy mogą kierować porządkiem procesji, zbierać ofiary „na tacę”, wypełniać zadania kościelnego, pouczać ministrantów, pomagać w przygotowaniu większych uroczystości (np. I Komunia św., odpust parafialny, bierzmowanie), wykonywać potrzebne prace nad upiększaniem świątyni, dbać o przedmioty liturgiczne, wykonywać odpowiednie dekoracje (np. ołtarz na „Boże Ciało”).
Marianki
W kronice klasztornej pod datą 30.12.2001 r. odnotowana jest informacja, że w tym dniu poświęcony został sztandar dla młodzieżowej maryjnej organizacji dziewcząt pod nazwą „Marianek”. Do kongregacji maryjnej przy parafii przystąpiło 12 dziewcząt. Dalej wymienione są imiona i nazwiska tychże dziewcząt oraz informacja, że opiekunem „Marianek” został O. Franciszek Morgiel. W kronikach z kolejnych lat zamiennie używane są nazwy „Dzieci Maryi” oraz „Marianki”.
„Stowarzyszenie Dzieci Maryi”, zwane też „Kongregacją Maryjną”gromadzi dziewczęta i chłopców, którzy chcą żyć duchem maryjnym i szerzyć cześć Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej. Powstało ono pod wpływem objawień Matki Bożej św. Katarzynie Laboure w 1830 r., w kaplicy Sióstr Miłosierdzia w Paryżu. Zostało zatwierdzone przez papieża Piusa IX dnia 20 czerwca 1847 roku. Jest też zarejestrowane w Papieskiej Radzie Świeckich.
W Polsce Stowarzyszenie istnieje i działa od 1852 r. W okresie powojennym, chociaż oficjalnie zostało rozwiązane, w miarę istniejących możliwości rozwijało swoją działalność. Celem Stowarzyszenia jest pogłębianie pobożności maryjnej i rozmaitych form nabożeństwa do Najświętszej Maryi Panny oraz szerzenie Jej kultu, poprzez wychowanie jego członków w duchu modlitwy, rozwijanie ducha apostolskiego w służbie ubogim, włączanie się i współpraca z różnymi formami duszpasterstwa w myśl zaleceń Kościoła.
„Dzieci Maryi” realizują i osiągają swoje cele przy pomocy takich środków naśladowanie i praktykowanie Jej cnót, noszenie Cudownego Medalika, poznawanie historii objawień Matki Bożej św. Katarzynie Laboure i symboliki Cudownego Medalika. Jest on znakiem rozpoznawczym Dzieci Maryi, podobnie jak zawołanie Cześć Maryi!i odpowiedź na nie: Cześć Niepokalanej!Hasłem Stowarzyszenia jest modlitewne wezwanie: O Maryjo bez grzechu poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy.
Rodzina różańcowa
Już w średniowieczu powstały wspólnoty, gromadzące się by odmawiać różaniec. Pierwsze Bractwo Różańcowe założył w 1470 r. bł. Alanus de Rupe, a pięć lat później w Kolonii podobną wspólnotę utworzył dominikanin Jakub Sprenger. W Europie istniały setki bractw różańcowych, do których należeli królowie i książęta, wielcy wodzowie i dostojnicy Kościoła. Wśród wielkich czcicieli różańca jest papież Leon XIII, autor 13 encyklik różańcowych. Pisał on, że różaniec uczy mądrego przeżywania codzienności w tajemnicach radosnych, swoich cierpień - w tajemnicach bolesnych oraz nastawienie na życie przyszłe w tajemnicach chwalebnych. Papież Jan Paweł II powiedział: "Różaniec to moja ulubiona modlitwa! (...) Wspaniała w jej prostocie i jej głębi. Z głębi serca zachęcam wszystkich do jej odmawiania".
Do Polski modlitwa różańcowa dotarła w średniowieczu. Do Bractwa Różańcowego należeli m. in. królowie Zygmunt Stary, Stefan Batory, Jan III Sobieski i wybitni wodzowie - Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski.
Żywy Różaniec to wspólnota religijna osób świeckich, które codziennie odmawiają Tajemnice Różańca. Wspólnoty te często nazywane są Różami. Pierwszą Różę założyła w roku 1826 w Lyonie sługa Boża Paulina Maria Jaricot.
Wg Pauliny zjednoczenie serc w jedności tajemnic daje Różańcowi szczególną moc nawracania grzeszników. Podkreślała ona, że „w takiej piętnastce, złożonej z ludzi dobrych, przeciętnych oraz innych, którzy mają jedynie dobrą wolę z "piętnastu węgli”, z których jeden płonie, trzy lub cztery tlą się zaledwie, a pozostałe są zimne", wkrótce wszystkie razem wybuchną ogniem. I ten ogień płonie na całym świecie do dziś.
Do Polski dzieło to dotarło w XIX w. W krótkim czasie objęło niemal wszystkie parafie w kraju. Rozpoczynając 25 rok swojego pontyfikatu, Jan Paweł II w liście apostolskim zatytułowanym „Różaniec Dziewicy Maryi” ogłosił Rok Różańca (okres od października 2002 do października 2003 roku).Wtedy też Ojciec Święty wprowadził nową część różańca, tajemnice światła, uwzględniające lata publicznej działalności Pana Jezusa, „aby różaniec w pełniejszy sposób można było nazwać streszczeniem Ewangelii”.
Maryja, gdziekolwiek ukazywała się, czy to w Lourdes, czy w Fatimie, prosiła, by ludzie odmawiali różaniec. Tę modlitwę Matka Najświętsza w sposób szczególny umiłowała. Idąc po tej myśli w parafii zawiązały się Róże Różańcowe. Róża liczy dwadzieścia osób, z których każda odmawia codziennie (przynajmniej) jedną tajemnicę Różańca Św. W ten sposób są każdego dnia odmówione wszystkie cztery części tej pięknej modlitwy, w której rozważamy życie Chrystusa i Maryi.